انتخاب رشته دانشگاه: راهنمای قبولی تضمینی در دانشگاه
انتخاب رشته یکی از مهم‌ترین تصمیم‌هایی است که پس از دوران تحصیلی دوره دبیرستان و پس از برگزاری کنکور با آن روبه‌رو می‌شوید. انتخابی که نه‌تنها بر تحصیلات شما، بلکه بر مسیر شغلی، درآمدی، سبک زندگی و حتی امکان مهاجرت تان تاثیر به سزایی می‌گذارد. هر سال حوالی مرداد ماه بعد از اعلام نتایج کنکور و رصد شمان نمره های آزمون های نهاییی و کنکور سراسری، داوطلبان وورد به دانشگاه ها باید گام اصلی و آخر خود را برای قبولی در دانشگاه و رشته مورد نظر بردارند. در این مقاله، با من همراه باشید تا نکات کاربردی برای انتخاب رشته دانشگاهی را بررسی کنیم؛ نکاتی که می‌توانند به شما دیدی عمیق‌تر و تصمیمی آگاهانه‌تر بدهند.
-
انتخاب رشته با چاشنی علاقه واقع گرایانه
اولین فاکتور در اتنخاب رشته دانشگاه علاقه است. اما نه علاقه‌ای رویایی و مبهم؛ بلکه علاقه‌ای که از شناخت واقعی ناشی شود. اگر از رشته‌ای متنفر نیستید و حس منفی به آن ندارید، ممکن است آن رشته در دایره علاقه‌مندی شما قرار بگیرد، مخصوصاً اگر فرصت‌هایی را که آن رشته در آینده فراهم میکند، بسیار به شما در انتخاب رشته کمکک می کند. أساسا اگر از رشته ای متنفر نباشد یعنی امکان علاقه به آن رشته تحصیلی هست،پس می توان در لیست رشته های مورد نظرتان برای قبولی در دانشگاه جای بگیرد.
-
چندعلاقه‌ای بودن در انتخاب رشته
در انتخاب رشته خیلی‌ها فکر می‌کنند باید فقط به یک رشته تحصیلی دانشگاه علاقه‌مند باشند، اما واقعیت این است که بسیاری از افراد چندپتانسیلی هستند. اگر به چند حوزه علاقه دارید، بررسی کنید که آیا می‌توان در آینده آنها را ترکیب کرد؟ مثلا کسی که به طراحی صنعتی و هوش مصنوعی علاقه دارد، شاید بتواند در مقاطع بالاتر روی رابط انسان‌و‌ماشین تمرکز کند یا فردی که به پزشکی علاقه دارد اما از محیط شغلی در بیمارستان و آزمایشگاه متنفر است،از طرفی ذهن مهندسی فعالی دارد، می تواند در مورد تولید وسایل پزشکی مثل رشته مهندسی پزشکی برای آینده تحصیلی خود انتخاب کند.
انتخاب رشته تحصیلی با نگاه به بازار کار آینده :
انتخاب رشته دانشگاه با توجه به بازار کار امروز را کنار بگذارید؛ آینده را ببینید. برخی رشته‌ها امروز اشباع شده‌اند اما در آینده دوباره موردنیاز می‌شوند یا بالعکس. برخی رشته ها در زمان قدیم فارغ التحصیلان زیادی داشته اما فضای کار متناسب با آن ایجاد نشده و الان فضای کاری زیادی را به شما نمی دهد. رشته هایی که در جهان رو به ترند شدن هستند و افراد زیادی در ایران و جهان علاقه مند به یادگیری آن هستند و امکان آن که شغل های بسیاری در ۵ تا ۱۰ سال آینده تقاضایی بسیار زیادی برای آن ها باشد، می تواند گزینه بسیار خوبی برای انتخاب رشته تحصیلی شما باشد.روندهای جهانی مثل هوش مصنوعی، انرژی‌های نو، سلامت دیجیتال، امنیت سایبری و داده‌کاوی از جمله رشته هایی هست که می توانیددر نظر داشته باشید. ضمن اینکه یکسری از این رشته ها در تحصلات تکمیلی قابل دستیابی است و پس از انتخاب رشته وقبولی در دانشگاه مورد نظر می توانید با دیدی بازتر و اطلاعات کامل تر نسبت به آنها اقدام نمایید.مثلا هوش مصنوعی را می توان در دوره کارشناسی ارشد پس از قبولی در رشته مهندسی علوم کامپیوتر فرا بگیرید.
شناخت دقیق رشته‌ها در هنگام انتخاب رشته
با بررسی سرفصل‌های درسی هر رشته در سایت‌های دانشگاهی یا مشورت با دانشجویان، انتخاب رشته آگاهانه تری نسبت به سایرین داشته باشید. بعضی رشته‌ها از دور جذاب‌اند، اما وقتی با محتوای واقعی آنها روبه‌رو می‌شوید، ممکن است علاقه‌تان تغییر کند یا بعضی رشته ها با وجود نام های متفاوت واحدهای درسی اکثرا یکسانی با رشته های دیگر دارند. با یک جستجوی ساده می توانید سرفصل ها و واحدهای درسی هر رشته را در چند دقیقه بیابید. به راحتی می توانید کتاب های آن رشته را جستجو کنید تا ببینید آیا می توانید با دورس آن رشته تحصیلی ارتباط برقرار کنید یا خیر!
-
گفت‌وگو با افراد تحصیل کرده در آن رشته:
صحبت با دانشجویان، اساتید یا فارغ‌التحصیلان رشته‌ها تجربه‌های دست‌اولی برای انتخاب رشته در اختیار شما می‌گذارد. فقط به یاد داشته باشید که هر فرد نظرات و تجربیات شخصی خود را بیان میکند و لزوماً برای شما هم تکرار نمی‌شود. مثلا اگر فردی از رشته تحصیلی خود راضی باشد و به موفقیت در آن رشته می رشد فقط از خوبی های آن رشته می گوید یا بالعکس فردی که بیکار است پس از فارغ التحصیلی، دایما شما را از آن رشته نهی می کند. حواستان باشد تجربیات تسهیل گر تصمیم گیری هستند نه صرفا انتخاب قطعی شما برای انتخاب رشته مورد نظر شما.
-
آینده تحصیلی و مهاجرت:
بعضی رشته‌ها امکان ادامه تحصیل راحت‌تری در ایران یا خارج از کشور دارند. برخی هم در مقاطع ارشد یا دکتری به راحتی به رشته‌های دیگر می تونا پل می‌زنند. مسیرهایی مثل اپلای، ادامه تحصیل در رشته‌های میان‌رشته‌ای یا حتی تغییر رشته را بررسی کنید. برخی رشته ها دارای مجوزاتی هست که برای ادامه کار شما نیاز به داشتن آن هستید پس حتما باید همان رشته ها راتحصیل کنید مثل رشته های حقوق و رشته های آزمایشگاهیی که نیازمند مجوزاتی از مراجع ذی صلاح هست که با مدرک تحصیلی مثلا تاریخ به شما اعطا نمی شود،
-
اولویت‌بندی بین رشته، دانشگاه و شهر:
آیا حاضرید رشته دلخواهتان را در یک شهر دور بخوانید یا ترجیح می‌دهید در شهر خودتان، رشته‌ای نزدیک‌تر به علاقه‌تان را انتخاب کنید؟ این سوال مهمی است که پاسخ آن برای هر فرد متفاوت است. اولویت‌های خودتان را بشناسید و بر اساس آن تصمیم بگیرید. در انتخاب رشته نگاه کنید که آیا انتخاب رشته ای در شهر دور چه مزایا و چه معایبی برای شما دارد.آیا مزایای اکتسابی آن به معایبش می چربد. یا صرفا آدم جستجوگری هستید و انتخاب رشته در شهری دور را دوست دارید انتخاب کنید تا تجربه جدیدی از زندگی داشته باشید.
آیا در انتخاب رشته باید شهر را اولیت قرار بدهم یا رشته اولویت بالاتری دارد؟ اینها مواردی هستند که برای هر شخص نسبت به دیگری متفاوت است و نسبت به هر رشته تفاوت دارد. مثلا تحصیل در رشته دندانپزشکی که گزینش محدودتری نسبت به رشته های حقوقی دارد و آینده کاری روشن تری و شفاف تری بعد از إتمام دوره تحصیلی دارد حتی در شهرهای دورتر می تواند انتخاب معقول تری به نظر برسد اگر شانس شما در این رشته در شهر های نزدیک پایین تر است.اینکه چقدر شخصیت احساساتی دارید و دوری از خانواده چقدر برای شما سخت و دلهره آور است در نزدیکی یا دوری انتخاب رشته شما در شهر مورد نظر تاثیر دارد.
-
استفاده کامل از ظرفیت انتخاب‌ها:
اگر در فرم انتخاب رشته ۱۵۰ انتخاب دارید، از همه آنها استفاده کنید. خیلی‌ها فقط ۵۰ یا ۷۰ انتخاب می‌زنند و بعداً حسرت می‌خورند. هر انتخاب شانس است، حتی انتخاب‌های پایین‌تر ممکن است منجر به قبولی در رشته‌ای مطلوب شوند. علاوه بر اینکه از تمام شانس های خود برای انتخاب رشته استفاده می کنید، باید بر أساس سوابق قبولی های سال قبل رشته هایی که با احتمال زیاد، متوسط و حتی کم را انتخاب نمایید، البته ۵۰ تا ۷۰ درصد بر أساس واقع بینانه و قبولی شانس بالا در سال های گذشته انتخاب کنید و ۳۰ درصد باقیمانده را بین بدشانس و خوش شانسی زیاد تقسیم نمایید تا اگر در سالی احتماالات عوض شد، شما هر مدلی را در نظر داشتید.
-
مطالعه کامل دفترچه انتخاب رشته
دفترچه انتخاب رشته را با دقت بخوانید. تعهدات رشته‌های روزانه، شرایط سهمیه‌ها، امکان ترمیم نمره، تاثیر سوابق تحصیلی و نحوه پذیرش رشته‌های خاص را بشناسید. اشتباهات رایج در این مرحله می‌توانند آینده شما را تغییر دهند. هر سال قاونینی ریز یا درشت تغییر جزیی یا کلی می کند و ممکن است با انتخاب رشته ای خاص تعهداتی به شما تعلق بگیرد که از آن اگاه نباشید و عواقب منفی یا محرومیتی به همراه داشته باشد که شما از آن بی خبر هستید. بالغ بر بالای ۹۵٪ داوطلبان انتخاب رشته یا هرگز دفترچه را نخواندند یا آن را به طور کامل مطالعه نکردند. شما جزو ۵٪ موفق و متمایز داوطلبان انتخاب رشته باشید.
-
مسیرهای شغلی و مجوزهای حرفه‌ای:
بعضی رشته‌ها برای فعالیت حرفه‌ای نیاز به مجوزهایی مانند نظام مهندسی، نظام روانشناسی، نظام پزشکی یا پروانه کار دارند. قبل از انتخاب رشته، مسیر شغلی آن و پیش‌نیازهای قانونی‌اش را بررسی کنید. بعضی رشته ها در تحصیلات تکمیلی آینده روشن تری دارند یا آینده مهاجرت به بهترین دانشگاه های جهان برایشان هموارتر است،حتی با وجود اینکه این رشته ها در ایران خواهان یا رقابت بالایی ندارند.
نتیجه‌گیری:
انتخاب رشته دانشگاه، فقط یک انتخاب تحصیلی نیست؛ بلکه انتخاب سبک زندگی، مسیر شغلی و حتی مقصد مهاجرتی شماست. البته نمی خواهم بگویم تمام موفقیت یا شکست های احتمالی آینده شما وابسته به شهر، رشته یا دانشگاهی است که قبول می شوید. اما با توجه به اینکه اکثر دواطلبین خیلی موضوع انتخاب رشته را جدی نمی گیرند و زمان زیادی برای آن خرج مکی کنند و در زمان محدود انتخاب رشته دچار سردرگم،استرس یا مواردی از این قبیل می شوند، چقدر بهتر است در طول تحصیلات دبیرستان یا در سال کنکورتان کمی تحقیق راجع به رشته ها ی تحصیلی بکنید تا با نگاه آگاهانه، تحقیق کافی و مشورت منطقی، بتوانید انتخابی داشته باشید که با شخصیت، علاقه و آینده‌تان هماهنگ باشد. امیدوارم این نکات انتخاب رشته، مسیر انتخاب شما را روشن‌تر و ساده تر کرده باشد.
دوستدار شما- محسن زمانی
